Sofy to meble wypoczynkowe definiowane przez formę, wygodę i funkcjonalność. Ta ostatnia jest nie mniej ważna niż wygląd czy komfort użytkowania. Na funkcjonalność sofy składają się takie czynniki jak ergonomia siedzenia, czyli komfort oparcia dla pleców oraz głębokość, wysokość i sprężystość siedzisk, materiał, z którego wykonane jest obicie i poduchy, obecność lub brak zagłówków i podłokietników, konfiguracja i rozmiary sofy czy wreszcie funkcje dodatkowe.
Sofy dostępne są w różnych wariantach dopasowanych do potrzeb użytkowników i przestrzeni. Dużą popularnością cieszą się modułowe konstrukcje, dające szeroki wachlarz interesujących aranżacji – sofy ustawione w literę C oraz narożniki mogą dosłownie otulać użytkowników, dopasowując się do kształtu pomieszczenia i zapewniając komfort podczas oglądania telewizji czy spotkań rodzinnych, umożliwiając użytkownikom swobodną rozmowę. Z kolei prosta i krótka sofa idealnie sprawdzi się w małych przestrzeniach. Jej funkcjonalność i wygodę zwiększyć może dodanie puf pod nogi.
Miękkie, wygodne formy brył często przełamywane są solidną, stalową ramą, dzięki której sofa przetrwa próbę czasy i utrzyma ciężar użytkowników bez uszczerbku na komforcie. Siedziska, wykonane z kilku warstw pianek, idealnie dopasowują się do ciała. Można też w łatwy sposób regulować ich głębokość za pomocą poduszek oparciowych i zagłówka – dzięki temu sofa może być albo bardziej obszerna i wygodna, albo optycznie mniejsza i bardziej minimalistyczna. Poduchy wypełnione są sprężystym pierzem, zwiększającym poczucie miękkości i komfortu. Elastyczna konstrukcja zapewnia ergonomię i solidną podporę dla pleców. Przy zakupie sofy, zwłaszcza wysokie osoby, powinny zwrócić uwagę na to, czy oparcie nie jest zbyt niskie i ma odpowiednią wysokość siedziska.
Niemniej istotny dla funkcjonalności jest materiał, z którego wykonane jest obicie. Skóra jest bardziej wytrzymała, ale chłodniejsza. Z kolei obicie wykonane z tkanin są milsze w dotyku i bardziej przytulne i idealnie wpisują się w najnowsze trendy.
Na funkcjonalność wpływ mają również dodatkowe elementy, takie jak półki na książki, gazety czy herbatę, zamontowane w oparciach bocznych lub na tyle sofy, zazwyczaj wykonane z drewna. Dodatkową istotną funkcją jest możliwość rozłożenia sofy do spania oraz pojemniki na pościel – czasem jednak do uzyskania przestrzeni potrzebnej do przenocowania gościa wystarczy po prostu zdjąć z siedzisk poduchy.